RUJI NI ARI DOHOT PAMILANGINA (bag.VI)

on Jumat, 08 Oktober 2010

Horas to my huta

PANJUJURON MANGIHUTHON MAMIS NA LIMA

Di Anak Tubu
.

Ia disitualang ari na di ina ni tangan panogotina (mamisna ), molo baoa do na tubu i jala anak ni raja, banta (bangko), naboru do i, jala pasuruthon sian amana dohot ompungna, sibutuha meneng-eneng do i jala laga mangallang lasiak. Olo do i mangonjar amana manang ompungna, manang hahana, manang tinodohonna. Gumirgir do i sisada sabutuha. Ima nigoarna sisoluk halang ulu molo baoa. Molo naborua do i olo do i mangonjar tu inana, natalam bohina, jala na jojat butuhana. Molo boru gonggoman do manang napogos nampuna ari i, upaon ni parboru ma boruna.

Molo di situalang arina, jala tongon di anggara lumobi di anggara nabegu, disitumudu panogotina, ima ari ni anak nabegu jala raja. Tu aek so ra mengge ma i tu ari so ra mabiltak. Sipultakhon barita ma i, jala dang sialang-alang baritana. Jala molo tung naung ditinggalhon habeguon dohot harajaon hian halak inon, horbo manurun ma inon mulak tu barana, tangke marung-rung ma i mulak tu songkirna, molo disijagoat panogotina (mamisna), ari raja ma i jala parhata tingkos, dang olo i manolon-nolon dang olo i margabus-gabus. Sitingkos ni ari do disi sijujur ni ninggor.

Baoa manang borua pe i, dang jadi pasidingon i molo adong sipahataon molo dipapudi halak i hinorhon ni sogo ni roha, lao paleahon sangkap na, lam maribak ma parhata on i, jala molo dipapulik dongan tubuna halak sisongoni, lam tu lunsut na horjai, ai jolma namarsahala do napinapudina i. Ai tung so diboto halak ari partubu ni jolma si songon i, pintor diboto halak narihim di ari do na tubu di songon ni halak i. Molo dipapudi halak si songoni di sada lunggu manang horja, jala adong tongon narihim di ari di lunggu i, pintor di pinsang si boto ari do halak na papudihon i.

Ai tung tuloja na do halak na papudi jolma sisongon i partubuna. Jot-jot do dipapudi halak jolma si songon i partubuna, alana dang olo halak si songon i partubuna martahi-tahi, ai jolma na burju do halak sisongoni jala namanat, naso olo pajolo-jolo dirina.

Molo situalang do panogotina, ima, ari ni najungkat jala siallang gana, sibondut tutu. Sai holan na mandaho do ulaonna jala ampot limut do hata ni halak sisongon i. Molo di anak ni tangan do panogotina, jolma siloja-loja do halak inon, parbarita so sungkunon do i, jala sai tubu do barita bahenon ni i sian dugul ni patna. Jala molo dipadomu tu ari, artia, artia ni aek, artianni anggara, ari paruma-uma (parburju-burju) ima naboti.

Suma, suma ni mangadop, suma ni holom, ari ni simanggo-anggo jala si tullang-tullang hata naso mahap di tambena.

Molo di anggara do, anggara sampulu, anggara na begu, tarlumobi molo anggara na begu huhut martomu tu panogotina, ari ni anak na begu ma i.

Muda, muda ni mangadop, muda ni holom, parlambok manghatai jala bantana banta na boru. Ulaonna pe dang mulak ulaonna ulaonni naboru.

Boraspati, boraspati ni tangkup, boraspati ni holom, sidua dua gondang na. Olo doi sipanggalang olo sipapangan mago, sitimbangan ma tu parmamis na lima.

Singkora, singkora purasa, singkora maraturun. Golang-golang so tuk (sundat-sundat) tahina, olo doi parholit, olo doi maduma, alai dang ibana mangallang ni ulana (pinungkana). Molo naboru i, panggatti do mangallang pinungka ni i.

Samisara, samisara purasa, samisara bulan mate jala toho di panogotina (mamisna) ari ni pareme jala parmas, napide (mamungka jala parbuas mangalehon).

Tula. Molo tubu di tula jolma, somalna sisada sabutuha ma ibana, ai tula somarangkup do i, alai sai adong do hinorhon ni saem didok. Ndang siduaan hata ni halak sisongoni, parhata sada doi jala natanda diadian. Sapala mamora, tung dipasuksuk do hamoraon ni halak sisongon i. Molo sapala raja i tung tandi do i sian donganna raja. Alai molo sapala runsur i tung songon parnangkokna i do parrunsurna.

Alai sudena i, ingkon sitimbangon diari na tu panogotina (mamisna), alana sipata do maralo ari na tu panogotina. Jala dumenggan do partubu ni jolma dung salpu tula, jala laos adong do ari i ari ni jolma na raja, adong ari ni anak hinomit, adong ari ni boru gomgoman. Molo di hunti na so tandukna disarat na so ihurna, ima jolma na so umboto tambena. Angka ima sipatomu-tomu on ni sijaha ari.

Ugasan mago

1. Molo di sijagoa (na so margoar) ari ni ugasan mago, tu ina ni tangan
panogotina nungnga taripar handang ugasan i, na manangko siallang gana, maol
jumpang panangko i alai jumpang do muse ugasan i nang pe naung taripar
handang. Mas pe manang ugasan pangkean. Molo ringgit do (hepeng ) nang so
jumpang pintor adong do hatop ganti ni i.
2. Molo di anak ni tangan do ugasan mago di ina ni tangan panogotina jumpang do
ugasan i.
3. Molo di ina ni tangan arina di situmudu panogotina, ingkon jolo dipele do
pangulubalang. Olo do i dapot olo so dapot sihuduson do mangalului i jala
parbaba oga-oga situhason.
4. Molo disitualang panogotina, mulak do ugasan i hatop. Ai halak na raja do
namambuat, olo do nang paruma-uma, alai dang olo i manolon gana.
5. Molo disijagoa panogotina, dang mulak be ugasani, nunga siallang gana
namambuat. Unang maloja hu be mangalului.
6. Molo di anak ni tangan do ugasan mago, olo do dang dapot olo dapot. Dapot
panangko dang dapot ugasan. Ai ugasan ni namanangko dang adong sibuaton
abulna. Molo pinahan do namago i, di sijagoa dohot di anak ni tangan do
sihabiaran, lumobi molo mangaliat arina tu panogotina, nunga taripar handang.
Alai molo di anak ni tangan panogotina jala dang pola mangliat, olo do
tarhapit pinahan i manang magulang. Jadi dapot dope bangkena.

Songon i ma hatorangan ni poda ni jomuk-jomuk, jala boi dope tamba i tuparbinotoan ni sipahan ari marhite sian naung tinuluthonna.

(Marudut do pe...)

0 komentar:

Posting Komentar